OPERACJA ZAĆMY
Zaćma to choroba, która polega na zmętnieniu soczewki wewnątrzgałkowej. Zmiany te utrudniają promieniom świetlnym przedostanie się do siatkówki, a w konsekwencji prowadzi do upośledzenia ostrości wzroku. Im większe zmętnienia soczewki oka, tym większe pogorszenie ostrości wzroku. Zaćma jest chorobą postępującą, ale szybkość rozwoju zmętnień jest inna u każdego pacjenta. Zmętnienia soczewki tworzą się najczęściej w części centralnej (zaćma jądrowa albo podtorebkowa tylna) lub na obwodzie (zaćma korowa).
Zaćma rozwija się powoli i bezboleśnie. Pacjent może nie zdawać sobie sprawy z pogarszającego się wzroku do momentu, aż zajdzie konieczność wizyty u okulisty, powodowana np. potrzebą zmiany okularów. Jest jedną z najczęstszych przyczyn utraty wzroku na świecie. Ryzyko zachorowania na zaćmę rośnie wraz z wiekiem, niemniej jednak coraz częściej choroba pojawia się poniżej 55. roku życia. Obecny poziom zaawansowania technik chirurgicznych oraz postęp technologiczny pozwalają na uzyskanie po zabiegu usunięcia zaćmy jakości widzenia niejednokrotnie lepszej niż przed zmętnieniem soczewki.
Celem leczenia zaćmy jest przywrócenie pacjentowi prawidłowego widzenia, które pozwala cieszyć się pełną jakością życia. Oznacza to m.in. samodzielność w wykonywaniu codziennych czynności, aktywność zawodową, uprawianie sportu. Jedyną uznaną i skuteczną metodą leczenia zaćmy jest chirurgiczny zabieg usunięcia zmętniałej soczewki i zastąpienie jej sztuczną soczewką wewnątrzgałkową. Obecnie taki zabieg wykonuje się najczęściej techniką fakoemulsyfikacji. Technika ta umożliwia wprowadzenie do oka zwijanej soczewki wewnątrzgałkowej poprzez bardzo małe nacięcie rogówki. Kiedy soczewka znajdzie się już we właściwy miejscu w oku, rozwija się i przybiera odpowiedni kształt. W większości przypadków zabieg usunięcia zaćmy trwa około 20-30 minut lub krócej. Wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, co pozwala na jego bezbolesny przebieg. Większość pacjentów powraca do zwykłej aktywności w ciągu kilku dni.
Nieleczona zaćma może doprowadzić do utraty wzroku. Wczesne wykonanie zabiegu to także minimalizacja kosztów wynikających z częściowego upośledzenia wzroku (np. częsta wymiana okularów, ograniczenie aktywności zawodowej). Regularne badanie u okulisty pozwala na zdiagnozowanie zaćmy w jej początkowym stadium i wczesne rozpoczęcie leczenia, dlatego warto kontrolować wzrok u okulisty przynajmniej raz w roku.
Wybór soczewki wewnątrzgałkowej to wybór raz na całe życie. Ze względu na właściwości optyczne wyróżniamy następujące rodzaje soczewek:
- Soczewki jednoogniskowe umożliwiające wyraźne widzenie dali lub bliży. Oznacza to, że w przypadku wyboru soczewki wewnątrzgałkowej zapewniającej dobre widzenie np. z daleka to można bez okularów prowadzić samochód, ale do czytania książki potrzebna będzie korekcja wzroku za pomocą okularów.
- Soczewki wieloogniskowe, które w większości przypadków umożliwiają wyraźne widzenie zarówno dali (np. jazda samochodem), jak i do bliży (np. czytanie książki). Jest to rozwiązanie dla osób, które chcą funkcjonować w codziennym życiu bez okularów.
- Soczewki toryczne, które stosuje się u pacjentów mających astygmatyzm (tzw. cylindry). Mogą być zarówno jednoogniskowe, jak i wieloogniskowe.
Soczewki wewnątrzgałkowe różnią się także jakością, o której decydują między innymi: rodzaj i parametry materiału (wpływ na częstotliwość powstawania zmętnień torebki tylnej soczewki, potocznie zwanego zaćmą wtórną), obecność filtrów (dodatkowa obecność filtru światła niebieskiego, który jest obecny w naturalnej soczewce ludzkiej i chroni siatkówkę), budowa soczewki (tzw. asferyczna część optyczna soczewki pozwalająca na uzyskanie lepszej jakości widzianego obrazu oraz odpowiednia konstrukcja zapewniająca stabilność soczewki po wszczepieniu), zaawansowanie technologiczne i doświadczenie producenta. Powyższe cechy soczewek warunkują jakość widzenia oraz bezpieczeństwo pacjenta.